Siết mua nhà nước ngoài: Nên hay không nên?

Dự án Luật Đầu tư (sửa đổi) của Bộ Kế hoạch và Đầu tư không khuyến khích đầu tư ra nước ngoài trong lĩnh vực bất động sản (BĐS). Dự án luật này được đưa ra trong bối cảnh có nhiều dữ liệu ghi nhận xu hướng người Việt mua nhà ở nước ngoài ngày càng tăng.

Chẳng hạn, theo báo cáo Hồ sơ hoạt động quốc tế về BĐS tại Mỹ năm 2017 của Hiệp hội Quốc gia chuyên viên BĐS Mỹ, người Việt đã bỏ ra 3 tỷ USD để mua nhà ở Mỹ, đứng thứ 6 trong số các quốc gia có nhiều người mua nhà tại Mỹ.

Người Việt đầu tư BĐS ở nước ngoài với nhiều lý do. Nhiều gia đình mua nhà cho con du học; một số khác thì mua để đầu tư cho thuê, có người mua theo dạng ngôi nhà thứ 2. Ngoài ra, nhiều chương trình sở hữu BĐS kèm theo các quyền lợi về nhập tịch, điều kiện sống, học tập, khám chữa bệnh, phúc lợi xã hội cao... cũng thu hút dòng tiền của giới nhà giàu Việt Nam.

Ví dụ, trong chương trình thu hút đầu tư vào Hy Lạp, theo bà Phoebe Huynh, Giám đốc Kinh doanh cấp cao của Công ty Tư vấn Denzell, chính phủ Hy Lạp đang có chính sách ưu đãi đầu tư để nhận thẻ định cư. Tại quốc gia đang phục hồi sau khủng hoảng này, giá một căn nhà khá “mềm” chỉ từ 6,8 tỷ đồng (250.000 euro).

“Chúng tôi thấy số lượng quan tâm và tham gia giao dịch của khách hàng Việt đến Hy Lạp ngày càng tăng. Trong đó, miền Bắc chiếm số lượng nhiều hơn so với trong Nam, có lẽ do nhóm khách hàng này khá kỹ tính”, bà Phoebe Huynh nhận xét.

Để tăng tính hấp dẫn, một số dự án thương mại được chủ đầu tư cam kết tỷ suất lợi nhuận 6%/năm, và người mua lại thêm cơ hội sở hữu từ triển vọng tăng giá của BĐS, theo đà phục hồi của nền kinh tế.

Mặt khác, đối với nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận, theo thông tin từ USHome, một đơn vị tư vấn đầu tư vào BĐS tại Mỹ, trong 2 năm qua, đã hỗ trợ cho 200 nhà đầu tư với trên 15 kênh đầu tư và lợi nhuận trung bình đạt được từ các kênh là 15-25% (tùy dự án), có dự án lợi nhuận đến 28-31%/năm.

Đại diện IMM Property, thành viên Tập đoàn IMM Group, cho biết, các quốc gia Mỹ, Úc, Cộng hòa Síp là những thị trường thu hút nhiều nhà đầu tư Việt rót tiền vào BĐS nước ngoài. Mặt khác, Singapore và Thái Lan cũng là 2 địa điểm ưa chuộng của dòng vốn mua nhà từ Việt Nam.

Báo cáo giải trình của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, phần lớn dự án trong lĩnh vực này hiện do cá nhân đăng ký thực hiện, gồm 262 dự án với tổng vốn đăng ký khoảng 390,9 triệu USD, nhằm dịch chuyển tài sản hoặc để được cư trú dài hạn ở nước ngoài. Hiện tượng này đang có xu hướng tăng, tiềm ẩn nhiều rủi ro cũng như thất thoát nguồn lực đất nước. Do vậy, việc đặt ra điều kiện để kiểm soát hoạt động đầu tư ra nước ngoài trong lĩnh vực BĐS là cần thiết, quá đó đảm bảo nguồn lực cho hoạt động đầu tư trong nước.

Luật pháp Việt Nam không cấm người dân mua tài sản ở nước ngoài, nhưng khi mua nhà ở nước ngoài thì sẽ gặp phải hạn chế nhất định khi chuyển tiền ra nước ngoài. Theo quy định, việc cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài là để thực hiện hoạt động đầu tư, kinh doanh. Các tổ chức, cá nhân phải có hồ sơ hợp lệ, có mục tiêu đầu tư, kinh doanh rõ ràng và phải đáp ứng đủ điều kiện theo quy định pháp luật. Cơ quan cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư sẽ căn cứ vào tính hợp lệ và các quy định, nếu đáp ứng mới cấp. Quy định này nhằm tránh nạn rửa tiền thông qua đầu tư BĐS ra nước ngoài, ở những quốc gia không yêu cầu chứng minh nguồn gốc vốn.

Ngay tại Việt Nam cũng đang có nhiều lo ngại về tình trạng lợi dụng khoản đầu tư BĐS hạng sang để rửa tiền. Tiến sĩ Cao Sĩ Kiêm, nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, cho rằng BĐS là một thị trường mà các đối tượng có thể lợi dụng để rửa tiền bẩn, những nguồn tiền bất hợp pháp từ buôn lậu, tham nhũng... thành tiền sạch.

Tuy nhiên, theo ý kiến của nhiều chuyên gia, việc hạn chế đầu tư BĐS ở nước ngoài cần được cân nhắc thấu đáo hơn. Đặc biệt, là với những người dân và doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài bằng con đường hợp pháp. Mặt khác, tại nhiều nước phát triển, việc kiểm soát dòng tiền, thuế mua nhà cũng rất chặt chẽ.

Việt Nam đang mở rộng đầu tư thương mại đa phương. Vì vậy, cần tạo thuận lợi để người dân đầu tư BĐS ra nước ngoài theo con đường chính ngạch mà nhờ đó, Nhà nước sẽ kiểm soát được dòng tiền đầu tư và bảo vệ được người tiêu dùng. Do đó, thay vì hạn chế, Chính phủ nên xây dựng khuôn khổ pháp lý cụ thể để quản lý, hướng dẫn, tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp đầu tư BĐS tại nước ngoài.

NhaDatNhanh (theo MBND)